Çocuklarda yeme alışkanlıkları nasıl kazandırılmalı?
Çocuklarda yeme alışkanlıkları nasıl kazandırılmalı?
Çocuklarının yemek yemediğinden şikayetçi olan ebeveynlerin öncelikle evlerindeki yemek kurallarını ve sofra düzenlerini gözden geçirmeleri gerekmektedir. Gözden kaçan, uygulanmamış ya da yanlış uygulanmış kurallar olabilir.
Yemek konusunda ebeveyn tutumu nasıl olmalı?
Ebeveynlerin yemek hakkındaki tutumları oldukça önemlidir. Çok baskıcı bir tutum ya da fazla rahat bir duruş çocuklarda yeme alışkanlığının sağlanmasında güçlüklere neden olur. Genelde kural dendiğinde birçok ebeveyn bunu negatif bir şey olarak algılayabiliyor. Bu nedenle kurallarını uygulayacakları zaman fark etmeden katı bir tutum içerisine girebiliyorlar. Halbuki kurallar küçük yaştan itibaren sevgiyle, heyecanla ve mutlulukla aktarılırsa; çocuğunuza, size ve evinize düzeni, anlayışı, beraber yaşamanın güzel yanlarını getirir. Sofra düzeni aile birlikteliğini oluşturan temel ev kurallarının başında gelir.
Çocuğa yemek yemeyi zevkli hale getirmek için neler yapılmalı?
Sinirle, öfkeyle oturulup hızlıca yemek yenen hiçbir şeyin konuşulmadığı sofralar aile bağlarına zarar verir. Sofra aile fertleri için yalnızca yemek yenen ve yendiği zaman herkesin dağıldığı bir alan olarak değil, aileyi birleştiren mutlu anıların paylaşıldığı, yemek yemekten keyif alındığı bir alan olarak yansıtılmalı. Bu aşamada da anne babanın tavır ve davranışları önemli rol oynar. Ebeveynler çalışıyor olsalar dahi her gün aynı saatte sofrada olmaya özen göstermelidirler. Yemek yenilecek saat aralığı belirlenmeli ve o saatten sonra yemek isteyen çocuklara yemek verilmemelidir. Böylece çocuk yemeği sofra esnasında yemesi gerektiğini anlayacaktır. Sofra tüm aile bireyleri tarafından beraber kurulmalı. Sofraya beraber oturulmalı ve beraber toplanmalı. Yemek esnasında herkes kendi tabağıyla ilgilenmeli.
Tek tip beslenen çocukları çeşitli yemeklere alıştırmak için neler yapılmalı?
Tek tip beslenen çocuklar için 2-3 çeşit yemek sofraya konularak yeni tatlar tatması konusunda teşvik edici konuşulmalı fakat üstüne gidilmemeli. Yetişkinlerde olduğu gibi çocuklar da görüntüsünü beğenmedikleri yiyeceklerin tadına bakmak istemezler. Özellikle formu yumuşak ve görüntü itibariyle ilgi çekmeyen yiyecekler gerekirse araştırılıp farklı şekilde sunulmalıdır. Çocuğun tabağına yiyebileceğinden fazla yiyecek konulup, “bunlar bitecek” diyerek baskı yapılmamalıdır. Hiçbir zaman tehditle ve korkuyla yemek yedirilmemelidir. O yemeğin lezzetli ve sağlıklı olduğunu sözlerden ziyade siz yerken aldığınız keyifle çocuğunuza yansıtmalısınız. Sizler çocuklarınıza rol modelsiniz. Bu nedenle sizin keyifle ve afiyetle yediğiniz yemek çocuğunuzda merak uyandıracaktır.
Çocuğum tek başına yemek yemiyor ne yapmalıyım?
Çocuğun gelişimsel engeli olmaması halinde kendi başına yemek yemesi gerekir. 1 yaşından itibaren çocuğunuzun tek başına yemesi için önüne yemeğini bölerek koyabilirsiniz. Çatal ya da kaşığı çocuğunuzun eline verip kontrolün onda olduğu hissiyatını yaşatmalısınız. Böylece yeni bir sorumluluğun verdiği heyecanla daha bağımsız ve daha özgür olduğunu kanıtlamasına fırsat yaratmış olursunuz. Tabağını her bitirişinde onu tebrik edin ve bir sonraki öğün için teşvik edin. Çocuğunuzun küçük yaşta bu alışkanlığı edinmesi psikolojik açıdan yararlıdır; bu sebeple yemeği döküp saçtığı zaman sinirlenmeyin, öfkelenmeyin, sinirle çocuğunuzu temizlemeyin. Özgür ve bakışların üstünde olmadığı sofrada yemek yiyen çocuklar, yeme alışkanlıklarını daha sağlıklı ve daha rahat edinirler. Unutmayın ki sizin yemediğiniz yiyecekleri çocuğunuz da yemeyecektir. Bu sebeple, yemediğiniz ya da beğenmediğinizi ifade ettiğiniz yiyecekleri çocuklarınıza yedirmeye çalışmak tutarsızlıklara neden olur.
Uzm. Klinik Psikolog Tuğçe Uçar